Miles de ciudadanos proclaman por las calles de Pamplona su derecho a vivir en euskera
El mal tiempo no impide que la convocatoria de Kontseilua congregue a una gran multitud en defensa de una «nueva» política lingüística
La multitudinaria marcha partió a las 18 horas de los cines Golem encabezada por un grupo de joaldunak. Entre los asistentes se encontraban representantes del ámbito del euskera, la cultura y el deporte, así como partidos políticos y sindicatos, como el secretario territorial de EA en Navarra, Maiorga Ramírez, o la parlamentaria de Nafarroa Bai, Maria Luisa Mangado, entre otros. También participaron en la marcha representantes de la izquierda abertzale como el ex dirigente de Batasuna Pernando Barrena o Txelui Moreno.
La marcha ha sido valorada por los convocantes como la más multitudinaria de las celebradas nunca en Pamplona en favor del euskera
Tras pasar por la avenida de Bayona, la avenida del Ejército, la Plaza Príncipe de Viana y Merindades, la marcha concluyó en la Plaza del Castillo donde el secretario general de Kontseilua (Consejo de Organismos Sociales del Euskera), Paul Bilbao, dio lectura a un manifiesto en el que analizó la situación actual del euskera en la Comunidad foral.
Según indicó Bilbao, «se debe cambiar la política que ha tenido por objeto relegar a los vascohablantes», después de que el Gobierno de UPN haya demostrado que «no quiere» que los navarros «vivamos en euskera» al poner en marcha políticas «para condenarnos a ser invisibles».
Kontseilua: «Esta demostración debe dar qué pensar a los responsables de la política del euskera en Navarra»
Por ello, destacó que en el día de hoy «miles y miles de ciudadanos hemos proclamado por las calles de Pamplona que queremos vivir en euskera» y valoró que «tenemos miles de razones para alegrarnos» al participar «en una de las mayores manifestaciones que jamás se haya celebrado en Navarra». «Es la manifestación más multitudinaria en favor del euskera que se ha celebrado en Pamplona», aseguró Bilbao.
Así, advirtió al Ejecutivo foral de que «no se piense que sus esfuerzos contra el euskera van a tener éxito» y apostó por «una nueva política lingüística» en la Comunidad que «tenga una visión global, bien coordinada, con objetivos y plazos concretos y bien provista de recursos». «Necesitamos una política lingüística basada en la cooperación, gestionada con complicidad con el movimiento en favor del euskara. Este es el primer paso», reivindicó.
Además, reclamó «reformas en el sistema educativo» para que se garantice que «las futuras generaciones navarras puedan ser vascohablantes» y defendió que es «preciso» la Administración «llegue a conocer el euskara en un plazo aceptable para garantizar los derechos lingüísticos de los ciudadano».
«Hay que adoptar medidas y desarrollar proyectos eficaces para difundir el conocimiento el euskara en el ámbito socio-económico y es necesario reconocer a la enseñanza del euskara y a la alfabetización de las personas adultas su carácter estratégico, ofreciéndole los recursos necesarios para que pueda desarrollar adecuadamente su labor», recalcó.
En opinión del secretario general de Kontseilua, se debe «incrementar» de «manera notable los presupuestos destinados al euskara, en especial, las partidas correspondientes a las actividades culturales» para conseguir «la normalización» de esta lengua en la Comunidad foral.
Finalizada la marcha, en nombre de Kontseilua Iñaki Lasa no ha cifrado la asistencia de público a la convocatoria, aunque sí ha señalado que sus expectativas «han sido totalmente superadas», al entender que «nunca en Navarra se ha hecho una manifestación en favor del euskera con esta cantidad de asistentes». «Esto debe dar qué pensar a los responsables de la política del euskera en Navarra», ha dicho para indicar en todo caso que el acto de hoy «no es final de nada sino el principio de un proceso para desarrollar la normalización del euskera en otras condiciones».
Publicado por Noticias de Navarra-k argitaratua
Milaka lagunek euskaraz bizitzeko eskubidea aldarrikatu dute, Iruñean
Kontseiluak jakinarazi duenez, Iruñean euskararen alde inoiz egin den manifestaziorik jendetsuena izan da
Euskaraz bizitzen ez uzteko arrazoirik ez dagoela salatu dute manifestazioan
Naiara Elola.
Iruñea
Milaka eta milaka lagunek aldarrikatu zuten atzo Iruñeko karriketan barrena Nafarroan euskaraz bizitzeko eskubidea. Euriaren mehatxuei aurre egin, eta Euskal Herriko txoko guztietatik etorritako jende andanak bat egin zuen iragan martxoan Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak egindako manifestaziorako deiarekin.
Arratsaldeko seiretan abiatu zen manifestazioa Golem zinemetatik. Nafarroan euskaraz bizitzeko eskubidea lelopean egin zen protesta saioak errepidearen bi aldeetan bildutako jende andanaren txalo zarten artean ekin zion bideari. Kontseiluak ez du zehaztu nahi izan manifestazioan parte hartu zuen lagun kopuruaren zifra. Hala ere, Iñaki Lasa Kontseiluko Ildo Politiko eta Institutzionaleko arduradunaren hitzetan, mugarria izango da: «Nafarroan euskararen alde inoiz egin den manifestaziorik jendetsuena izan da». Benetan hunkituta agertu zen Lasa. Azken hiru hilabeteetan egindako lanaren fruitua jaso izanaren irudipena zuen.
Dena den, argi utzi zuen Nafarroan eta Euskal Herri osoan euskararen alde lanean jarraitu behar dela. «Gure aldarriak ez dira manifestazio honetan geratzen, bihar ere euskararen normalizazioaren alde lanean jarraitu beharko dugu».
Festa giroa nagusi
Manifestazioaren leloa Nafarroan euskaraz bizitzeko eskubidea zen, eta ehunka lagunek Euskaraz bizi nahi dut zioen kartela harro erakutsi zuten. Festa giroan egin zen manifestazioa, trikitixa, batukada eta joaldunen laguntzaz. Manifestazioaren ibilbidea 2,5 kilometrokoa zen, eta, BERRIAk jakin ahal izan duenez, manifestazioak bi kilometro pasatxoko luzera hartu zuen. Gazteluko plazara protesta saioan parte hartu zuten lehenak, 19:05ean edo iritsi ziren, Anje Duhalderen Euskarak ez du bere bidea galduko abestia entzuten zela. Azkenak, ordea, 20:00 aldera iritsi ziren manifestazioaren helmuga eremura. Ordurako, Paul Bilbao Kontseiluko idazkari nagusia hasia zen manifestazioaren adierazpena irakurtzen. Benetan eskertu zuen Bilbaok, Lasak egin bezala, herritarren parte-hartzea. «Euskaraz bizi nahi dugu, euskaraz ez bada, ez delako bizitzea guretzat», adierazi zuenBilbaok. Nafarroako Gobernuaren hizkuntza politikaren eraginez euskaraz ezin dela «duintasunez» bizi salatu zuen.
Zorion hitz beroak izan zituen manifestazioan parte hartu zuten euskaltzale guztientzat. «Pozteko milaka arrazoi dugu, zuetako bakoitza pozteko arrazoi bat da», aitortu zuen Kontseiluko idazkari nagusiak.
Manifestazioaren aldarriak
Kontseiluko buruak ezinbestekotzat jo zuen Nafarroan hizkuntza politika berri bat ezartzea. Bilbaok nabarmendu zuen, politika horrek ikuspegi osoa behar duela izan, «sail artekoa eta sektore artekoa, hizkuntza eskubideak eta erabilera soziala ipar dituena». Bestalde, gogorarazi zuen derrigorrezkoa dela euskararentzat estatus juridiko egokia erdiestea. «Berdintasun printzipioaren kontra doa herritarrei eskubide eta betebehar desberdinak aitortzea», salatu zuen. Euskara berezkoa ez ezik, lehentasunezko bihurtzea helburu garrantzitsuenetakoa da Bilbaoren irudiko.
Horrez gain, gogora ekarri zuen, hainbat neurri hartu behar direla euskararen normalizazioari bultzada emateko. Besteak beste, belaunaldi berriak osorik euskalduntzea bermatuko duen hezkuntza sistemaren erreforma eskatu zuen, eta alor sozioekonomikoan euskalduntzeko neurri eta proiektu eragingarriak ezartzea ere garrantzitsua dela esan zuen. Horretarako, baliabide bakarra elkarlana dela uste du. Kontseilua lankidetzan aritzeko prest dagoela argitu zuen: «Euskalgintza prest egongo da normalizazioan urratsak egiteko, horretarako gertu daudenekin aritzeko, eta gaurtik [atzo] ekingo diogu lanari, Euskaraz bai! esanez».
Berria-k argitaratua
EUSKARARI JARRITAKO TRABEN KONTRAKO MANIFESTAZIOA NAFARROAN
Gobernuak ito nahi, eta herritarrek eman diote arnasa
Euskarak Nafarroan dituen oztopoen gainetik mintzatu ziren atzo herritarrak Iruñeko kaleetan barna. Euskaraz bizitzeko duten nahia eta eskubidea aldarrikatu zituzten, ozen eta garbi . «Irudi honek zer pentsatua eragin beharko luke egun hizkuntza politika diseinatzen duten pertsonengan», adierazi zuen Kontseiluak, herritarrei «nork berea jar dezan» eskatzearekin batera.
Maider EIZMENDI | IRUÑEA
«Ama, ama, eta hau?», galdegin zuen haur batek bide bazterretik. «Etxean bezala, kalean eta edonon euskaraz hitz egiteko aukera izan dezagun», erantzun zion honek albotik. «Ikus gaitzaten eta euskaldunak existitzen garela jabetu daitezen», arrazoitu zuen, berriz, beste emakume batek. Izan ere, atzokoan Iruñeko kaleetan euskararen aldeko oihartzuna eta Nafarroako Gobernuak euskararekiko duen begirune faltaren salaketa ozen entzun ziren. Administrazioak ito nahi duen euskarari herritarrek eman zioten arnasa.
Kontseiluak deitutako manifestazioa seiak pasatxo zirenean abiatu zen Golem zinema paretik, oraindik ere herritar asko Alde Zahar aldetik iristen ari zirela. «Nafarroan euskaraz bizitzeko eskubidea» leloa zeraman pankartak txalo eta irrintzi artean egin zituen lehen metroak. Espaloietan bien bitartean jendetza manifestaziora noiz gehituko zain, tartean, ordezkari politikoak eta gizarte eta kultura arloko aurpegiak; baina, batez ere, familiak, gazte koadrilak, adinekoak, ikasleak… Guztiak pankartaren lelo bereko pegatina paparrean hartuta. Askok berriz, ondo altxatuta «euskaraz bizi nahi dut» kartela eskuan hartuta.
Musika eta aldarria bat
Euskararen egoera kaskarra izanagatik eta euriak tarteka mehatxu egiten bazuen ere, manifestazioan parte hartu zutenek umorea eta jai giroa baliatu zuten aldarrikapenerako. Joaldunak, fanfarreak eta txarangak arduratu ziren musika jartzeaz eta herritarrak, berriz, haien erritmoan «Euskaraz bizi nahi dugu!» oihukatzeaz.
Jende artean beste pankarta batzuk ere nabarmendu ziren, Lizarran edota Erriberan ere euskaraz bizi nahi dutela aldarrikatzen zutenak, hain zuzen.
Bide erdira iritsitakoan zain zeuden umoretsu Alegria de Iruñea peñakoak eta eskusoinuarekin eta «hemen gaude euskararen alde!» oihukatuz egiten zuten bat manifestazioarekin. Manifestazioaren burua Armada etorbidearen amaierara iristean ailegatu zen atzetik abisua: «Oraintxe abiatu dira azkenak», eta datu hori aipagai pankarta zeramatenen artean ere.
Gaztelu plaza bete eta oraindik ere bidean zegoen jendearen zain denbora eginda hartu zuen mikrofonoa Paul Bilbaok, Kontseiluko idazkari nagusiak. Bertaratutako jendeari eskerrak ematearekin batera, Nafarroako Gobernuak azken urteetan «euskaldunak zokoratzea helburu izan duen politika» egin duela salatu zuen Bilbaok. «Nafarroako Gobernuak ikusgai ez izatera zigortu nahi gaitu», adierazi zuen.
Estatus juridiko egokia
Euskararen normalizazio bidean agertoki berria eraiki behar dela esan zuen, «non euskaraz bizitzea aldarri izatetik errealitate bihurtuko den». «Gure esku ere badago eta gaur pauso bat eman dugu», ohartarazi zuen. Bide horretan, hizkuntza politika berri bat aldarrikatu zuen, elkarlanean oinarritua eta euskalgintzaren konplizitateaz kudeatua; baita, euskararentzat estatus juridiko egokia ere.
Lehentasunez landu beharrekoak ere zerrendatu nahi izan zituen, ordea, Bilbaok eta nabarmendu zituen, besteak beste, «osorik euskalduntzea bermatuko duen hezkuntza sistemaren-erreforma», administrazioaren euskalduntzea eta azkenaldian murrizketak baino ezagutu ez dituzten euskararen aurrekontuak handitzea.
Amaiera ez, abiapuntua da
Herritarrei ere egin zien dei Bilbaok, beraiek ere bide horretan ahalegina egin dezaten: «`Euskaraz bizi nahi dut’ esaldia gaurtik bertatik jar dezakegu praktikan».
Iñaki Lasa Kontseiluko ildo politiko-instituzionaleko arduradunak manifestazioaren amaieran aditzera eman zuenez, «euskararen alde Nafarroan inoiz egin den manifestaziorik handiena» izan zen atzokoa. «Guk genituen aurreikuspenak aise gainditu ditu manifestazioak», adierazi zuen.
Bere esanetan, gainera honek zer pentsatua eragin beharko luke «egun hizkuntza politika diseinatzen duten pertsonengan». Antza, herritarrak behintzat ez daude konforme. «Bada ordua oihartzun honi segida emateko eta benetan euskararen normalizaziora eramango gaituen hizkuntza politika bat abiarazteko», aldarrikatu zuten.
Manifestazioa bera «prozesu baten hasiera» dela ohartarazi zuen gainera Lasak: «Datozen hilabete eta urteetan honi segida emango diogu euskararen normalizazioak behar duen bultzada eman arte».
