Jardunaldia:
“GIPUZKOAKO ARMARRIA / IRAGANEAN, ORAINEAN ETA ETORKIZUNEAN”
Azaroaren 25ean, larunbata, goiz osoa, Hernaniko Biteri kultur etxean
Nabarralde Fundazioak eta Hernani Errotzen Elkarteak urteak daramatzate gure iragana ezagutzeko eta etorkizuna zabaltzeko tresna kontzeptual eta historiografiko gisa “memoria lekuak” deitzen zaiona lantzen. Gipuzkoako armarriak gure oroimen kolektiborako unibertso sinbolikoaren parte da, barne memoria lantzeko adibide garrantzitsuenetako bat. Azterketa berritzaile horretarako, Jardunaldi goiz bat egingo dugu, Hernanin, gai honetan adituak diren historialari eta kultur eragileen parte hartzearekin.
Ikertzaile asko izan dira gaiaren inguruan euren lanak, hausnarketak eta ondorioak taxutu dituztenak. Aipagarriak dira Gipuzkoarren artean Serapio Muxika, Esteban Garibay, Nikolas Soraluze eta garaikide den Rosa Ayerbe esaterako, beste hainbat euskalnafarrek ere arakatu dute armarriaren inguruan; baita espainiar batzuk ere, Pedro de Salazar y Mendoza historialariak adibidez.
Hala ere, badira beste hainbat, jatorri eta ideologia askotarikoak, armarriaren sinboloetan Gipuzkoaren historia desitxuratzeko abagunea ikusi dutenak. Herri honen erroak dituzten iruditeria ezkutatzen saiatu direnak eta Espainiako Inperioak erantsitako legenda eta elezahar iraingarrietan “bazka” aurkitu dutenak. Hamaika liburu eta prentsa artikulu ikusi ditugu ondo babestutako erakundeen eskutik. Horien izenak ez dute hemen aipamenik merezi.
Azaroak 25 noviembre / larunbata-sábado
EGITARAUA
Hernani / Biteri kultur etxea
9:15-9:45 AKREDITAZIOAK
9:45-10:00 IREKIERA
Kantaldia: Aingeru Gorrotxategi
Agurra: Hernaniko alkatea: Xabier Lertxundi Asteasuinzarra
10:00-11:30 Ponentziak
10:00-10:30 Angel Rekalde Goikoetxea: sinbologia, kontakizuna eta historia
10:30-11:00 José Luis Orella Unzué: Régimen Municipal en Gipuzkoa
11:00-11:30 Patxi Olabarria Irizar: Antzuolako armarriaren aldaketa prozesutik Gipuzkoako armarrira
11:30-12:00 Atsedenaldia
12:00-13:30 Mahai-ingurua: Ikurrak eta nortasuna
Parte hartzaileak: Gipuzkoan herriko ikurren inguruan izandako eztabaida-prozesuetako eragileak (Oñati, Zizurkil, Bergara…)
Gaia: Gure herriaren eta herrietako nortasuna eraikitzen duten hain ikur (toponimia, kale izendegia, patroiak, ereserkiak…) izango dira hizpide
13:30-13:45 SINTESIA ETA ONDORIOAK
14:30 BAZKARIA (aldez aurretik izena emanda)
Jornada:
“EL ESCUDO DE GIPUZKOA: PASADO, PRESENTE Y FUTURO”
Sábado 25 de noviembre, en la casa de cultura Biteri de Hernani.
Nabarralde Fundazioa y Hernani Errotzen Elkartea llevan años trabajando en lo que se denomina “lugares de memoria”, como herramienta conceptual e historiográfica para conocer nuestro pasado y plantear nuestro futuro. El escudo de Gipuzkoa forma parte del universo simbólico de nuestra memoria colectiva, siendo uno de los ejemplos más importantes para trabajar nuestra memoria interior.
Han sido muchos los investigadores que han elaborado sus trabajos, reflexiones y conclusiones sobre el tema. Entre los guipuzcoanos, destacan Serapio Mújica, Esteban Garibay, Nicolás Soraluze y, en la actualidad, Rosa Ayerbe. Otros vasco-navarros también han indagado en torno al escudo. Y algunos españoles también, como el historiador Pedro de Salazar y Mendoza.
Sin embargo, también hay otros, de origen e ideología muy variada, que han visto en los símbolos del escudo una ocasión para distorsionar la historia de Gipuzkoa. Han intentado ocultar el imaginario que tiene sus raíces en este pueblo, y han encontrado “material” para ello en las leyendas y relatos ofensivos impulsados por el Imperio español. Hemos visto infinidad de libros y artículos de prensa, de la mano de instituciones bien protegidas. Sus nombres no merecen ser mencionados aquí.
PROGRAMA
Sábado 25 de noviembre
Hernani / Casa de Cultura Biteri
9:15 – 9:45 ACREDITACIONES
Música: Aingeru Gorrotxategi
09:45 – 10:00 APERTURA:
Saludo: Xabier Lertxundi Asteasuinzarra (Alcalde de Hernani)
Presentación del audiovisual sobre el escudo de Gipuzkoa.
10:00 – 11:30 PONENCIAS
10:00 – 10:30 Ángel Rekalde Goikoetxea: Escudo, relato, símbolos
10:30 – 11:00 José Luis Orella Unzué: Régimen Municipal en Gipuzkoa (Siglos XIII y XIV).
11-00 – 11:30 Patxi Olabarria Irizar: Antzuolako armarriaren aldaketa prozesutik Gipuzkoako armarrira
11:30 – 12:00 DESCANSO
12:00 – 13:30 MESA REDONDA: SÍMBOLOS E IDENTIDAD
Participantes: Representantes de diversos procesos de debate sobre los símbolos locales desarrollados en pueblos de Gipuzkoa (Oñati, Zizurkil, Bergara…).
Tema: Hablaremos sobre los múltiples símbolos que construyen la identidad de nuestro pueblo y de nuestros pueblos (toponimia, callejero, patrones, himnos…).
13:30 – 13:45 SÍNTESIS Y CONCLUSIONES
14:30: COMIDA (Previa inscripción)
