Euskarafobia euskararen, euskal kulturaren eta euskaldunen aurkako ezinikusia, arbuioa edo gorrotoa da. Gehienetan, beti ez bada, Euskal Herriarekiko arbuioari eta Espainiarekiko edo Frantziarekiko atxikimenduari lotuta dator, prezio berean.
Aspaldikoa da, Espainiaren eta Frantziaren ideia bezainbeste, eta adiera ezberdinak hartu ditu, debekua, inposaketa dela, ezikusiarena egitea, erdeinua, zigorra… Asko dakigu horretaz euskaraz bizi nahi genukeenok, eta are gehiago gure gurasoek edota aiton-amonek. Baina era berean, asko dira denik ere ukatzen dutenak, espainiarrek edo frantziarrek ia guztiek salbuespen ondraduak salbuespen, baina euskalerritar erdaldun askok ere bai, eta okerragoa dena, hainbat euskaldunek baita ere, ezjakintasuna, konplexuak, menpekotasuna, arduragabekeria edota guztiak batera direla.
Euskarafobia gaitz oso zabaldua da Espainian, Frantzian… eta Euskal Herrian. Bere adierarik gordinenean botere-egituretatik hedatzen eta elikatzen da etengabe, dela erakunde publiko, alderdi eta sindikatu jakinetatik, dela epategietatik, patronaletik edota hedabide nagusietatik, Diario de Navarra edota Vocento (Eusko Jaurlaritzak diruz gehien laguntzen duen hedabide taldea), buru.
Botereguneen eta euren hedabideen jardun etenbakoak, gizartearen zati handi bat euskarafobiak kutsatuta egotea ekarri du. Euskarafoboa da langile euskaldunak aintzat hartzen ez dituen enpresaria, euskaraz eskatzen dioten bezeroei zaunka egiten dien tabernari “xumea”, edo berton urte luzez bizi arren euskara ulertzeko ere ahaleginik egin ez duen lankidea, irakaslea edo medikua, bertoko hedabideetan jardun arren Albaceten baleude lez jokatzen duten kazetariak, eta abar. Euskarafobo-zerrenda oso luzea osa daiteke, tamalez.
Babes handia dute euskarafoboek, beraz. Euren erasoak pairatzen ditugun euskaldunok baino askoz handiagoa. Hain da handia, ze, euskaradunak diren zenbait lagunek ere, ezikusiarena egiten baitute erasotzaileekiko gertutasun edota menpekotasun mailaren arabera, dela senideak, koadrillakoak, lankideak edo beren tabernari kutunak direlako, adibidez.
Euskarafobia ikusarazi eta salatu beharra dago, homofobia, matxismoa eta beste gaitz batzuk bezala, eta ahal dela deuseztatu, ez baita huskeria, euskara eta euskal identitate kolektiboa ordezkatzeko prozesuan oso tresna eraginkorra baizik.
Zuzeu
