Independentziaren garaian, Noaingo martxa
Nafarroak 1521eko hartan galdu zuen independentzia berreskuratzeko herri nahia bizirik dagoelako, eta bestetik, Europan bizi diren independentzia prozesuek, hala baieztatzen dutelako
Beste urte batez Noaingo Martxa ospatu zen ekainaren 28an, Nabarralde eta Nafarroa Bizirikek antolatua. 1521ean Noaingo zelaietan eman zen bataila hark aurrez aurre jarri zituen Nafarroako gudarostea eta Gaztelako armada ahalguztiduna, eta Nafarroak bere independentzia berreskuratzeko 3. saiakera hartan sekulako porrota jasan zuen. Aurrerantzean ez zen saiakera gehiagorik egongo eta konkista betirako finkatu zen. Horrelako gertaera tragikoek karga sinboliko garrantzitsua izaten ohi dute pairatzen dituen herriarentzat. Aurtengo martxako lemak karga horri egiten dio erreferentzia: “Independentzia garaia da”. Alde batetik, Nafarroak 1521eko hartan galdu zuen independentzia berreskuratzeko herri nahia bizirik dagoelako, eta bestetik, Europan bizi diren independentzia prozesuek, hala baieztatzen dutelako. Independentzia garaia da.
Ohitura bihurtu den legez, martxa ospatu aurreko astean Noaingo Aste Kulturalak lehen mailako hizlariak ekarri zituen Iruñera eta edukiz bete zuen larunbateko martxa. Ekainaren 23an Iruñea Capital / Hiriburuzagia plataformaren aurkezpena egin zuten Kontuz! taldeko Javier Ayestaranek, Pello Iraizoz eskultoreak, Luis Mª Martínez Garate Idazleak eta Pascual Larunbek, Nafarroako Ondarearen Aldeko Plataformako kideak. Mahai inguru honetan egun Iruñeak bizi duen egoeraren erradiografia egin zuten eta hiriaren identitatea ezabatzea helburu duten erasoak salatu zituzten. Ekainaren 24an Txente Rekondo nazioarteko analistak Eskozian bizi den independentzia prozesuaren begirada sakona eskaini zuen, eta irailaren 18an egingo den erreferendumaren klabeak hausnartu zituen.
Ekainaren 25ean Juan Antonio Urbeltz folklorista eta antropologo ezagunari egokitu zitzaion txanda. Urbeltzek euskal jaiei egin zien so, San Martzialetatik hasi eta Sanferminetara, euskal jaien jatorriak landa bizimoduarekin duten lotura hertsia azalduz. Ekainaren 26an Juan José Ibarretxe lehendakari ohiak erabakitzeko eskubideari buruzko gogoeta egin zuen, eta herrien erabakitzeko eskubidea onartu ezean aurrerantzean aldebakarreko independentzia adierazpenak ikusiko ditugula aurreikusi zuen. Ekainaren 27an Carles Castellanos ANCko kide den buruzagi historiko katalanak Kataluniako independentzia prozesua azaldu zuen, Espainiarekiko haustura gero eta gertuago dagoela adieraziz.
Eta asteari amaiera emateko Noaingo martxa egin zen ekainaren 28an, larunbatez. Goizeko 10etan lore eskaintza egin zen Joxe Ulibarrenaren monumentuan, Getzen, eta makila eskuz esku pasa zen Iruñeraino. José Luis Zumeta margolaria, Ortzadar Dantza Taldea, Iruña Dantza Taldea, Muthiko Alaiak peña, Kontuz!, Enneco Fundazioa, Arantzazu Amezaga idazlea, Inaxio Kortabarria futbolari ohia, Abel Barriola pilotaria, Nafarroako Ondarearen Aldeko Plataforma, Irujo Etxea, Azpeitiako, Azkoitiako, Zestoako eta Leitzako Udalek, eta abar luze batek eman zioten aurten babesa martxari.
- Nabarralde: Noaingo martxa 2014
- Angel Rekalde: A contrapelo
- Joseba Mintegi: Doniene – San Juan eguna eta gaua
- Luis Mª Mtz Garate: Navarra oriental
- Olaia Aldaz: Sanferminak, beren irudiaren jabe?
- Gaizka Aranguren: Basque Country = Euskal Herria
- La Fábrica: Breve manual de buenas prácticas del independentista
- Mikel Burgi: Los reyes de España solo usan numerales del reino de Castilla.
- Mikel Sorauren: ¿Es la monarquía el problema??
- Theo Vennemann: “Hay muchas similitudes entre el euskera actual y las lenguas que se hablaban en Europa hace 7.000 años”
