Georgia Hego Kaukasoko eskualdean kokatuta dago, Errusia eta Turkia, Kaspiar itsaso eta Itsaso Beltzaren arteko bidegurutze garrantzitsu batean. Mendeetan zehar, Georgia interes handiko jomuga izan da Turkia, Iran, Mongolia eta Errusiaren aldetik. Sobiet Batasunetik bereiztea lortu ondoren, Georgiako egoera geopolitikoak eta barne garapenak gero eta garrantzitsuagoak bihurtu dira AEB, EB eta Errusiarentzat. Gaur egun, herrialdeak arreta handiagoa erakarri du mendebaldeko energia-segurtasunari dagokionez, eta zeregin aktiboa izan du kokapen geografiko estrategikoa dela eta. Bereziki, energia esportatzeko azpiegitura berria: Bakú-Tbilisi-Ceyhan oliobidea garrantzitsua da Europa eta AEBentzat, batetik errusiar lurraldea zeharkatzea saihesten duelako, eta bestetik, Moskuk Kaukason duen nagusitasuna ahultzen duelako. Georgia, beraz, funtsezko ardatz estrategiko batean dago Eurasiako energia-baliabideen garraiorako, bai eta Asia erdialdeko eta Afganistango lurraldeetara mendebal sarbiderako ere.
Georgiako herri-nortasunaren berpizkundea eragin zuten baldintza historikoak ezagutzeko, beharrezkoa da iragan historikoari begiratzea eta, labur-labur bada ere, haren daturik garrantzitsuenak adieraztea.
Georgia bi mendikate handiren artean kokatuta dago: a) Kaukaso Handiko mendiak iparraldean, Errusiarekiko muga eratzen du. b) Kaukaso Txikiko mendiak hegoaldean, gutxi gorabehera Armenia eta Turkiaren arteko mugan zehar hedatzen direnak, aspaldidanik gatazkan egon diren bi herrialde, beren muga partekatua borrokatua delarik. c) Bestalde, Likhi mendilerroak, iparraldetik hegoaldera egiten duen ibilbidean, bi zatitan banatzen du Georgia. Historikoki mendebaldeko zatia Kolchis, Lazika edo Aphazia bezala ezagutua izan da; eremu hau, behin, erromatar probintzia bat izan zen, eta, greziar mitologian, gerlari handien eta aberastasun bikaineko lurralde bezala aipatzen da, Jason eta argonautek ospetsu egin zuten urrezko ardi-larrua barne. Ekialdeko zatia, georgiar etnikoen aberria, Iberia edo Kartlis bezala ezagutzen da. Georgiaren bi erdiak politikoki bereizita egon dira sarritan. IV. mendean bateratu ziren lehen aldiz, handik gutxira, biak kristautasunera bihurtu zirelarik. Hala ere, estatu bateratu hau laster hautsi zen elkarren arteko lehian zeuden printzerri batzuetan. Antzinaro klasikoan zehar, greziarren, erromatarren eta persiarren inperio handiak beren eragina eskualdera hedatzen saiatu ziren.
- eta VI. mendeetako gatazkek Georgiako heroi nazionalik handienetako baten sorrera ikusi zuten: Vakhtang Gorgasali, Tbilisi hiriaren sortzailea, orain Georgiako hiriburua dena. Vakhtang, Iberiako errege boteretsu bat izan zen, eta paper diplomatiko delikatu bat bete zuen persiar eta bizantziarren bi inperio handien artean. Vakhtang erori zenean, Georgia politikoki zatituta egon zen IX. mendera arte, Ashot I.a printzea Iberiako tronura igo zenean, garai hartan Kartli bezala ezagutzen zena. Bere dinastia batu eta Georgia gobernatuko zuen ia mila urtez. Urrezko aro bat sortu zen XII. eta XIII. mendeetan, David Eraikitzailea erregearen eta, ondoren, Tamar erreginaren erregealdietan, Georgiako lehen emakume gobernaria izan zena. David Eraikitzailearen agindupean, Georgiako Erresumaren eragina Itsaso Beltzetik ekialderantz Kaspiar ibairaino eta hegoalderantz Armeniaraino hedatu zen. Georgiaren urrezko aroa Tamar erregina hil eta gutxira amaitu zen. Tbilisi hiria mongoliarrek arpilatu zuten 1226an, eta turkiar konfederazioen inbasio berriek gero eta kaos handiagoa eragin zuten.
II-GEORGIA, PERSIAR ETA OTOMANDARREN MENPE.
Georgia, XIV. mendearen amaieran, jada mongoliarren inbasioek suntsitua (1336-1405), mundu kristauarengandik isolatua aurkitu zen, turkiarrek 1453an Konstantinopla erori ondoren. Ordutik, Georgiak gainbehera aldia izan zuen, eta Persia eta Otomandar Inperioaren kontrolpean geratu zen XVIII. mendera arte. Otomandar Inperioan sartutako lurraldeetako georgiar batzuk islamizatuak izan ziren: georgiar hizkuntza eta kultura mantendu zuten adjarak, turkiar hiztun bihurtu ziren turkiar meskhetiarrak, bai eta abkhaziarrak ere. Georgiarrak ez ziren beste talde batzuk ere islamizatuak izan ziren Mendebaldeko Kaukasoan: alde batetik, “mendietako herriak”, hau da, txerkesiarrak, adigearrak, balkarrak, txetxeniarrak eta inguxak; bestetik, “Daguestango herriak”, abaroak, darginiarrak eta lezginiarrak. Musulman horietako gehienak errito sunitakoak ziren, baina xiitak ere bazeuden.
III-GEORGIA ERRUSIAKO INPERIO BARNEAN (1801-1917).
- mendearen erdialdetik, Georgia anarkia birtualeko egoera batean zegoen, Otomandar Inperioa mendebaldean eta Safavid Inperioa ekialdean zatituta. Batzuetan matxinadak gertatu ziren, eta Georgia ekialdeko zati batek pertsiarren kontroletik askatzea lortu zuen XVIII. mendearen amaieran. Berehala, Errusiar Inperioaren babesa bilatu zuen. 1783an, Georgievsk-eko hitzarmen (edo Jurgi Deunaren Itun)-ari esker, protektoratu akordio bat lortu zen, honen bidez Errusiak georgiar erresumaren kanpo arazoen kontrola hartu, baina, aldi berean, georgiar autonomia babesten agindu zuelarik. Hala ere, 1800ean Paulo I.a tsarrak lurra erantsi zuen, eta 1801ean Georgiako azken erregeak abdikatu egin zuen. Errusiar armadak berehala Georgiako lurrak okupatu eta persiarrak baztertu zituen mendebaldeko Persia ere hartuz, eta, beranduago, otomandarrekin gerra batzuk egin ondoren, antzinako Georgiako Erresumaren zati handi bat Errusiar Inperioaren barnean bildu zuelarik. Georgia, orduan, Alexandro I.a Errusiakoa tsarraren Errusiar Inperioan integratua geratzen da, tokian-tokian lehertu ziren altxamendu asko gorabehera, Errusiak, bere eragina, eskualde osoan zabaltzea lortu zuen. Georgiarrak azpimultzo etniko eta erregionaletan banatu ziren (Mingrélia, Imérétia, Kakhétia, Karthvélia, Svanétia, etab.), eta horrek ahuldu egin zituen. 1880. urtean, errusiera derrigorrezko hizkuntza izendatu zuten Georgia osoan. Gero, eskualdean zuen eragina indartzeko, Errusiar Inperioak zenbait komunitate, erlijiosoak edo linguistikoak, Georgiara deportatzeko ohitura hartu zuen. Samstkhé-Javakheti mugako eskualdea (Georgia eta Turkiaren artekoa), biztanleria mugimendu ugariren menpe egon zen, behartuak edo boluntarioak. Errusiar Inperioari atxiki ondoren, populazio kristauak, ziuraski fidagarrienak zirenak, han ezarri ziren, bereziki armeniarrak, errusiarrak eta greziarrak, populazio musulmanak (turkiarrak eta azerbaijandarrak) ordezkatzeko. Horrek guztiak azaltzen du, neurri batean, herrialdearen izaera multietnikoa.
III-1-BERPIZTE NAZIONALAREN LEHENENGO FASEA (1801-1905).
Errusiarrek Georgiako Bagrationdarren Errege dinastiaren abolizioa (1801) gertaera aparta izan zen georgiarrentzat. Bagrationdarrak gutxienez hamar mendez egon ziren boterean, eta aro aurremodernoan, georgiar identitatea, bereziki, dinastia honetako erregeekiko leialtasunaren gainean eraiki zen. Honela, errusiarrek 1801ean abolitu zutenean, gertaera honek memoria kolektiboan finkapen traumatiko moduko baten izaera inprimatu zuen, hurrengo bi mendeetan zehar (eta gaur arte) georgiar kontzientzia politikoan gertatu ziren prozesuen faktore erabakigarri bihurtu zena.
Botere usurpazio honi erantzunez, Errusiaren aurkako altxamendu herrikoiak egon ziren 1802, 1804, 1812-1813an, georgiar monarkia berrezartzea nahi zutenak. Matxinaden porrotaren ondorioz, Georgiako nobleziaren artean aurretiko lanen bat egitea beharrezkoa zela pentsatu zuen elite georgiarrak, askapen mugimenduaren helburuak eta taktika zehaztuz. Jarduera hauen emaitza, 1832ko konspirazioa izan zen, non Georgiako goi nobleziaren ordezkari ia guztiak inplikatuta zeuden. Konspirazio honetako partaideen artean georgiar printzeak egotea ez zen oztopo monarkia konstituzionala edo errepublika etorkizuneko georgiar estatuaren forma politiko gisa hautemateko. Konspirazio honen partaideek Ilustrazioaren ideiak ezagutzen zituzten, eta horietako askok beren jaioterria errepublika bihurtu nahi zuten. Baina konspirazioa traizionatua izan zen, eta haren porrotak, aurreko herri matxinadekin batera, agerian utzi zuen beharrezkoa zela atariko autodeterminazio kulturala lortzea, helburu politikoak sustatzen saiatu aurretik. Beraz, Georgiaren anexio behartuaren eta georgiar nobleziaren errepresioaren ondorioz sortutako egoera are gehiago korapilatu zen garaiko harreman sozial arazotsuen existentziarekin: Georgiako noblezia ekonomikoki pobrea zen, eta armeniar burgesek baino baliabide gutxiago zituen, hirietan fabrikatzaile eta merkatari gisa bizi zirenak. Industrializazioaren pixkanakako etorrerarekin, nekazari georgiarrak hirietara aldatzen hasi ziren XIX. mendearen bigarren erdian zehar, segmentu sozialik pobreena eratuz. Errusiar hezkuntza zuten georgiar intelektual gazteek errealitate anker honen aurrean topo egin zuten, eta, atze-oihal honen gainean, berezko hizkuntza kultural propioa diseinatzen hasi ziren, erromantizismoaren elementuak beren testu literarioetan sartuz.
Eta horrela, 1860-1880 urteetan Georgiako nazionalismo politiko goiztiarra erabat garatutako nazionalismo kultural georgiarrak ordezkatu zuen. Mugimendu honen sustatzailea Ilia Txavtxavadze izan zen, “hirurogeiko hamarkadako belaunaldia” gidatu zuena, “Tergdaleulni” ere deitua (Terek ibaitik ura edan zutenak, Georgia eta Errusiaren arteko muga bezala hautematen zena) Errusian hezitako intelektual georgiar gazteei erreferentzia eginez. Hirurogeiko hamarkadako belaunaldiari “seme-alabak” ere esaten zaio, eta “gurasoak” 1830eko hamarkadako belaunaldikoak ziren, hau da, 1832ko konspirazioan parte hartu zutenak, zeinek, porrot egin ondoren, Errusiako gobernarien eta Tsarren menpeko zerbitzari leial bihurtu ziren, beraz, kritika gogorrak jaso zituztenak. Hala ere, “seme-alabek”, bereziki Txavtxavadzek, konspirazioa georgiar ideia nazionalaren garapenean etapa garrantzitsutzat jo zuten, eta azken honek beti erakutsi zuen bere estimu sakona “gurasoen” ekarpenagatik.
Ilya Grigorievitx Txavtxavadze printzea, Georgiaren independentzia nazionalaren alde borrokatu zuen nazionalista sutsua.
Georgiaren independentzia politikoak, nazioaren berezkotasuna zaintzeko beharrezkoa zenak, toki garrantzitsua izan zuen Txavtxavadze eta bere jarraitzaileen narratiba nazionalean. Halarik ere, gai honi buruzko adierazpen publikoak egitea saihestu zuen, Errusiarekiko bere jarrera Georgiak zuen benetako ikuspegiaren emaitza zelako: XIX. mendeko lehen hamarkadetan errusiar domeinuaren aurkako altxamendu lazgarrien oroitzapen tristea eta Georgiak bizi zuen nazioarteko isolamendu egoera benetako gertaera bat zen, Europa kristauak ez baitzuen Georgiarekiko inolako interesik erakutsi, inperio erasokor, hedatzaile eta ez-kristauen (otomandarrak eta persiarrak) mugan kokatuta zegoena. Ondorioz, Georgiak XIX. mendean georgiar nazionalisten begietara beste alternatibarik ez zuen, eta Errusia bazkide politikotzat jo zuten, bakearen bermatzailetzat eta Ilustrazioaren ideiak modernizatzeko eta sustatzeko aldeko faktoretzat. Beraz, Txavtxavadzek eta bere jarraitzaileek ez zuten Errusiaren independentzia bilatu, baizik eta georgiar nazioaren berpizkunde kultural eta linguistikoa defendatu zuten, baita Errusiar Inperio eraberrituaren barnean izan zuen aurrerapen sozial eta ekonomikoa ere. Txavtxavadzek askatasun kultural handiagoaren alde egin zuen, georgiar hizkuntza defendatu eta georgiar eskolak eta eliza sustatu zituen, baina Errusia tsarraren aurkako matxinada arbuiatu zuen, eta klase borrokaren biziki eszeptikoa izan zen. Txavtxavadze eta lehen belaunaldiko beste tergdaleulni batzuen kontserbadurismo erlatiboa gorabehera, arrakasta izan zuten georgiar nazionalismoa sortzeko oinarri intelektualak ezartzean eta herriaren artean sentimendu nazionalak zabaltzeko eremua prestatzean.
Handik gutxira georgiar intelektualtasunaren belaunaldi gazteago eta erradikalago bat (Tsereteli, Nikoladze, Meskhi) sortu zen, Meore Dasi edo Bigarren Belaunaldia izeneko talde bat osatu zuena. Talde horrek garrantzi handiagoa eman zien hazkunde ekonomikoari, merkataritzari eta erreforma politikoei faktore kultural eta linguistikoei baino. Argi eta garbi liberalak ziren, eta, erreformara bideratuta, errusiar intelektualtasun aurrerakoiarekin lankidetzan aritzearen alde egiten zuten, aldi berean edozein txobinismo nazionalen aurka eginez eta Transkaukasia Handian etnien arteko bakearen eta lankidetzaren ideia sustatuz. Era berean, 1890eko hamarkadan Georgiako hirugarren belaunaldi sozialista batek indarra hartu zuen, Mesame Dasi edo Hirugarren Belaunaldia izenekoak. Hala, bada, XIX. mendearen amaieran, Georgiako bizitza sozial eta politikoa menderatuko zuten hiru joera politiko nagusi zeuden: eskuinean, Ilia Txavtxavadzek zuzendutako nobleziaren nazionalismoa zegoen; erdian, Niko Nikoladzek eta Giorgi Tseretelik zuzendutako liberalismo erreformista; eta, ezkerrean, marxismoak eragindako mugimendu iraultzaile sortu berria. Gertaerak ikuspegi historikoarekin ikusita, zera esan daiteke: modernizazio politikoaren eta independentzia nazionalaren gero eta eskari handiagoaren arteko konbinazioa emankorra izan zen, eta, Europako mendebaldeko mugimenduen aldean, non klase-borroka eta sentimendu nazionalistaren alde zeuden taldeak elkarren aurka zeuden, talde horiek, denbora labur batez behintzat, arrakastaz gainditu zuten erronka hori XIX. mendearen amaieran.
Txavtxavadze (ezkerrean) eta Akaki Tsereteli (eskuinean)
XIX. mendeko nazionalismo georgiarrak ezaugarri komunak zituen, hiru belaunaldien desberdintasun kontzeptualak izan arren: 1-Moderatua zen eta bere eskakizun politikoak Errusiako Inperio erreformatu baten barruan autonomia eta autogobernua eskatzera mugatu ziren. 2-Inklusiboa, atzerritarren (errusiarrak, armeniarrak, alemaniarrak eta greziarrak) kokalekua erraztera joz. Era berean, ez zen partikularista izan, eta Kaukaso osoan erreformak egitearen alde agertu zen, erabat kaukasoarrak diren irtenbideak aintzat hartuz, hala nola nazio kaukasikoen federazio aske bat sortzea, tokiko autogobernu deszentralizatuarekin. 3-Defentsibo eta integratzailea, georgiarren arteko leialtasun eta elkartasun zentzu komuna sustatuz, batasun nazional bateratu batean integratzeko asmoz. Errusiar Inperioan sartu aurretik, Georgiak, entitate politiko bezala, existitzeari utzi zion, eta erresuma eta printzerri ugaritan banatua zegoen. Paisaia menditsuak eta gaizki lotutako eskualdeek kantonamendu- eta eskualde-leialtasunak areagotzea bultzatu zuten, identitate nazional komuna sortzea eragotziz. 4-Georgiar nazioarekiko ikuspegi kritikoa. Georgiako iraganeko erresumaren distira galdua idealizatu eta georgiarren irudia edertzeko beharrean, gehiago adierazi zuen georgiar gizartearen pobrezia morala eta materiala, azpigarapen ekonomiko eta hezitzailea, atzerapen soziala, atrofia morala eta degradazioa, bai eta gainerako mundutik isolatzea ere. 5-Etorkizuneko ikuspegia zuen proiektu bat, europar homologoetan oinarritzen zena errusiarretan baino gehiago. Inork ez zuen Georgia zaharraren zaharberritzearekin amesten; iraganekoa zen, eta ezin zen itzuli. Georgia berriak Europara begiratu behar du, ez Asiara, Europaren aldeko jarrera oso argi geldituz, eta, aldi berean, Errusiarekiko anbibalentzia. Georgiarrak Europako zibilizazio kristauaren zatitzat hartzen ziren, gainontzeko Europatik bizilagun musulman erasokorrek isolatua. Georgiar askorentzat Errusiarekin elkartzeak Europara “itzultzeko” promesa ekarri zuen. Georgiako ikasleen belaunaldiak Errusiako unibertsitate nagusietara joan ziren mendebaldeko joera intelektualak deskubritzera eta Italia eta Greziako askapen mugimenduetan inspiratzera, eta ondorioz nazionalismo, liberalismo eta sozialismo ideiekin itzuli ziren. Aldi berean, Georgiaren askapena Errusiaren barruan eta Errusiaren askapenaren beraren bidez bakarrik lor zitekeela uste zuten. Georgiar askoren begietara, Boltxebike Iraultzaren ondoren bakarrik hautsi zen Errusiaren eta Europaren arteko lotura.
III-2-1905eko ERRUSIAR IRAULTZA GEORGIAN ETA ONDORIOAK (1905-1914)
1905eko urtarrilaren 9an, igandea, milaka pertsonako langileen manifestazio baketsu bat izan zen San Petersburgon. Enperadoreari eskaera bat aurkeztear zeuden manifestariak. Elizako gurutze eta pankartak eskuetan zeramatzaten pertsonez betetako prozesioa gupidarik gabe erreprimitu zuten tsarraren aginduz. Iraultza bat piztu zen Errusian. Georgiako askapen mugimendua Errusiar Inperio osoan gertatzen diren prozesu iraultzaileekin estuki lotuta egon zen. Grebak eta manifestazioak are ohikoagoak egin ziren Georgian 1905eko udaberrian eta udan.
Iraultzaren garaian, Georgiako mugimendu nazionala bere autonomiaren aldeko borrokak markatu zuen. Alderdi nazionalekin batera, autonomiaren eskaria Georgiako intelektualitateak, ikasleriak, langileriak, noblezia liberalak eta burgesiak babestu zuten. 1905eko apirilean Tbilisin egindako Georgiako nobleziaren batzar batean, gehiengoak georgiar autonomia eskariaren alde egin zuen. Iraultza hasi zenetik, “Tergdaleulni” georgiarren belaunaldi zaharrak eta Ilya Txavtxavadze buruzagi ezagunak laguntza handia eman zioten georgiar autonomiaren aldeko mugimenduari bere indarrak sendotzeko. 1907an, Georgiako indar nazionalak autonomiaren gaia planteatzen saiatu ziren, Europako zirkulu politikoetan eztabaidatzeko. Helburu horrekin, 1907an egin zen Hagako Bake Konferentzian “Georgiako herriaren memorandum” dokumentua aurkeztu zen, Georgiari Errusiaren zati gisa autonomia nazionala emateko eskaera jasotzen zuena. Zoritxarrez, Europako herrialdeak Georgiaren arazoarekiko sinpatia bakarrik adieraztera mugatu ziren, armagabetze arazoekin okupatuta zeuden eta estatu handietako taldeen arteko tirabirak normaltzen ari ziren. Hala eta guztiz ere, “Georgiako herriaren memorandum”-ak esanahi historikoa eta legezkoa izan zuen, Hagako Nazioarteko Konferentziako partaideei Georgiaren autonomia nazionala emateko gaia nazioartean planteatu baitzuen.
Ilya Txavtxavadzeren erretratua, 2016an inprimatutako 20 lariko billete baten aurrealdean (Georgiako moneta nazionala)
1905-1907ko iraultzaren porrotak eragin handia izan zuen Georgiako prozesu politiko, ekonomiko eta sozialen ondorengo ibilbidean. 1907an bakarrik, milaka pertsona atera zituzten Tbilisi eta Kutaisi probintzietatik, administrazioaren aginduz, aurretik epaiketarik egin gabe. Langileen aurkako errepresio orokortu bat egon zen, lantegietako lanaren kaleratzea, enpleguen murrizketa eta, askotan, enpresen itxiera erabiliz. Erreakzio politikoa, noski, mugimendu iraultzailearen aurka ez ezik, mugimendu nazionalaren aurka ere zuzendu zen. Horietako figura ospetsu askok Georgia utzi behar izan zuten. Honekin batera Georgiako mugimendu politikoak gero eta gehiago erradikalizatu ziren. Etengabeko uzta txarrek eta industrialismoaren indarpenak nekazari-kopuru gero eta handiagoa behartu zuten laborantza uztera eta hirietan ezartzera, eta horrek hiriko biztanleriaren gorakada handia eragin zuen. Hiriko langile berriek, Errusiako Langile Sozialdemokraten Alderdiaren (1898an Inperio osoko erakundea sortua) georgiar adarretarako erreklutamendu base fidagarri bat eratu zuten. Urte horietako istiluek antzekotasun estua dute Inperioaren beste leku batzuetan ikusten den indarkeria politikoarekin: erregimenaren aurkako ekintza terroristak eta errepresio-ekintzak. Mugimendu marxistak erradikalizatu egin ziren, eta, aldi berean, oposizioko alderdien artean indarkeria areagotu egin zen. 1907ko abuztuaren 30ean Txavtxavadze, Errusiako lehen Dumaren ordezkari aukeratua izan zena, Dumaren lehen saioaren ondoren hil zuten, ustez, ekintzaile boltxebikeen operazio batean, Sergo Orjonikidze barne, ondoren Sobietar Batasuneko burukide bihurtuko zena. Txavtxavadzeren heriotzaren ondorioz, georgiar sozialdemokratak, bereziki mentxebikeak, herritarren artean botere eta babes esanguratsua irabazten hasi ziren.
Bestalde, 1905eko iraultzaren ondoren, tsarren gobernuak, Georgian nekazaritza erreforma mugatu bat egiteaz gain, oraindik ere ahaleginak egin zituen nekazaritza harremanak zailtzeko. Georgian, atzerriko nazioen migrazioa areagotu egin zen, eta horrek arazo berriak sortu zituen. 1908-1915 bitartean, 66 mila errusiar birkokatu ziren Georgian, hauei lur sail onenak esleitu zitzaizkielarik. 1912 arte, Errusiako ehun kokaleku berri inguru sortu ziren Georgian. Gobernuak ahal zuen laguntza guztia eman zien kolono errusiarrei beren ekonomiaren antolaketan. Industriaren garapenean ez zen aldaketa berezirik gertatu Georgian. Pixkanaka, lantegien funtzionamendu normala suspertzen hasi zen: Tbilisin Trenbide Transkaukasikoaren lantegi nagusiak eta oinetako fabrikak jarri zituzten, Batumin petrolio findegiak, eta Chiaturako manganeso meategien eta Tkibulskyko ikatz meategien ekoizpena asko handitu zen. Trenbideko garraioa berpiztu egin zen. Halaz guztiz, langile profesionalen eskasiak neurri batean atzeratu egin zuen industria enpresen lana.
1905-1907ko iraultzaren ondoren, sozialdemokratak berriz ere herrialdeko indar eraginkorrena izan ziren. Boltxebikeen eragina izugarri ahuldu zen. Erakunde sozialdemokrata garrantzitsu guztiak mentxebiketara pasatu ziren. Joera honek 1917ra arte jarraitu zuen eta mentxebikeak izan ziren herrialdeko bizitza politikoan aktiboki parte hartu zutenak: Noe Zhordania, Isidore Ramishvili, Noe Ramishvili eta beste. Carlo Chkheidze eta Evgeny Gegechkori georgiar mentxebikeek paper garrantzitsua jokatu zuten Estatuko Hirugarren Dumaren lanean (1907-1912) eta berriz ere Estatuko Laugarren Dumarako hauteskundeak irabazi zituzten 1912an Georgian. Bestalde, mugimendu demokratiko nazionalak gero eta indartsuagoa jarraitu zuen izaten. 1909-1910 urteetan, demokrata nazionalen talde batek jarduera aktibo bat abiarazi zuen (Gogebashvili, Lordkipanidze), “ERI” (Aberri) aldizkariaren inguruan bildu zirelarik. 1912an Georgiaren gaia gero eta ezagunagoa egin zen bai Errusiako Estatu Duman (Gelovani sozialista federalisten diputatuak Georgiaren autonomia politikoaren auzia planteatu zuen), bai Europan. Horretarako indar nazionalek “Georgiako Herriaren Eskubideen Babeserako Batasuna” erakundea sortu zuten. Erakunde horrek atzerrian zituen ordezkariek aktiboki parte hartu zuten nazioarteko konferentzietan, eta ahal zuten guztia egiten Georgiako arazoaren inguruan estatu handien arreta erakartzeko.
III-3-ARAZO NAZIONALA LEHEN MUNDU GERRAN (1914-1917)
1914ko abuztuaren 1ean Alemania gerran sartu zen Austria-Hungaria babestuz, eta Errusia, aldiz, Serbiaren alde. Potentzia handien arteko gerrarekin batera, Transkaukasian operazio militarrak hasi ziren. 1914an, Turkiak bere neutraltasunaren adierazpen bat argitaratu zuen gerran, baina hau maniobra diplomatiko bat baino ez zen izan. Berez, Errusiaren aurka gerrarako prestatzen ari zen. 1914ko urrian, Turkiako armadak Sebastopol eta errusiar beste hiri batzuk bonbardatu zituen Itsaso Beltzeko kostaldean. 1914ko azaroaren 2an Errusiak Turkiari gerra deklaratu zion. Georgia gerra frontearen lehen lerroko herrialde bihurtu zen. Turkiak ezin izan zuen Kaukasoko errusiar armadaren erasoa atzera bota 1915-1916 urteetan. Eta 1916an, Turkiaren plan politiko-militarrek, Georgia eta Transkaukasoa menperatu nahi zituztenek, porrot egin zuten.
Georgia 1916an, Boltxebike Iraultza baino pixka bat lehenago, Errusiako Inperioaren zati gisa
Lehen Mundu Gerraren leherketaren ondoren, Georgian zeuden alderdi politiko eta mugimendu politiko guztiak saiatu ziren egoera politiko-militarra ulertzen eta bertan zuten jarrera zehazten. Demokrata nazionalen jarduera bizia gerra hasi aurretik ere agertu zen. Erbesteratu zen demokrata nazionalen zati horrek, tsarren gobernuaren jazarpenetik ihesi, Genevan jarraitu zuen bere jarduerak, “Georgia askea” taldea eta izen bereko aldizkari bat sortu zutelarik. George Machabeli eta Mikaho Tsereteli izan ziren taldekiderik sutsuenak, Genevan Georgiako Independentzia Batzordea sortuz. 1915ean Batzorde honen ordezkari Georgy Machabeli heldu zen Georgiara, Errusiaren aurkako altxamendu bat antolatzeko proposamenarekin (Alemaniak laguntza militarra eskaintzen zuela ziurtatuta). Proposamen hori errealista ez zela onartuta, Georgiako sozialdemokratek uko egin zioten altxamendu hori antolatzeari eta Errusia Georgiatik kanporatzeari, atzerriko indarren laguntzarekin. Altxamenduaren aurka hitz eginez, Noe Jordaniak esan zuen ez zegoela bermerik frontean zegoen egoerak Alemaniak Georgiari laguntzea ahalbidetuko zionik, ezta, Errusiako tropak Georgiatik kanporatuz gero, Turkiak okupatuko ez zuenik ere. Eta hala, “Georgiako Independentzia Komitearen” plana, Alemaniaren laguntzarekin Errusiaren aurkako altxamendua antolatzean zetzana, ez zen ezarri.
1916an Lausanan (Suitza) ospatutako Nazioen III. Kongresuan Mihako Tseretelik parte hartu zuen eta berak irakurritako hitzaldia, fenomeno nabarmena izan zen mugimendu nazionalarentzat. “Georgiako herriaren eskubideak” izeneko txostenean, Mihako Tseretelik gizateria aurrerakoi osoari dei egin zion Georgiaren aldeko laguntza eske, 1783ko Georgievsk-eko itunaren baldintzak berrezartzeko, Errusiak bortxatua. Tsereteliren deialdiak oihartzun handia izan zuen Europa osoan. Lehen Mundu Gerraren ondoren, sozialdemokraten kosmobisioek aldaketa handiak izan zituzten. Urte haietan, nazioen autodeterminazioari buruzko eslogana biziki herrikoia egin zen eta Georgiako sozialdemokratek Georgiarentzako autonomia eskaria babestu zuten Errusiako estatuaren zati gisa. Horrez gain, mentxebikeeek uste zuten Georgiak, Armeniak eta Azerbaijanek autonomia transkaukasikoa sortu beharko luketela, unitate autonomo bereizi Errusiaren parte bihurtuko zena.
Lehen Mundu Gerrak hondamen ekonomiko handia ekarri zuen Georgiara. Herrixkan ereindako eremuaren kopuru osoa izugarri murriztu zen, animalien hazkuntzak eragin larria izan zuen, lehengai faltagatik enpresa batzuk gelditu egin ziren. Tren garraioek huts egin zuten eta elikagai faltaren ondorioz, hiriko bizimodua nabarmen zaildu zen. Hori guztia gorabehera, langileen eta nekazarien istiluak, baita soldaduen diskurtsoak ere ez ziren eztanda sozial handi bihurtu. Baina hodei ilunak zerumugan agertzen ziren eta beste iraultza berri batek Georgiako egoera politiko-soziala errotik aldatuko zuen.
